Spis treści:
- Wprowadzenie do rezyliencji.
- Rezyliencja — definicja.
- Siła rezyliencji.
- Zarządzanie stresem i emocjami — odporność psychiczna.
- Jak wzmacniać rezyliencję? Ćwiczenia i narzędzia.
- Rezyliencja a problem zdrowia psychicznego.
- Rezyliencja w życiu zawodowym.
- Podsumowanie: Utrzymanie i rozwój rezyliencji.
Wprowadzenie do rezyliencji
Rezyliencja to termin odnoszący się do naszej wewnętrznej siły, która pozwala nam stawiać czoła życiowym wyzwaniom. Jest jak elastyczny materiał, który pod wpływem nacisku zmienia kształt, ale nie pęka. W życiu każdego z nas pojawiają się momenty trudne, pełne stresu, czasem nawet kryzysowe. Rezyliencja nie jest oznaką unikania tych chwil, ale umiejętnością radzenia sobie z nimi w sposób, który pozwala nam wyjść z nich silniejszymi i bardziej odpornymi. Ten artykuł odkrywa, jak możemy budować i wzmacniać naszą rezyliencję, przekształcając wyzwania w okazje do rozwoju, a trudności w siłę napędową do osobistego wzrostu.
Rezyliencja – definicja
Rezyliencja – czym jest i jakie są jej podstawy? To termin, który pojawiał się w psychologii już w połowie XX wieku, a obecnie zyskuje na znaczeniu w kontekście zdrowia psychicznego i fizycznego. Rezyliencja oznacza umiejętność radzenia sobie z przeciwnościami losu oraz adaptację do zmieniających się warunków. Jest to zdolność do odzyskiwania sił i regeneracji po urazach psychicznych, pomagająca zapobiegać negatywnym skutkom stresu. Rezyliencja, jak wskazuje Rick Hanson, autor książki “Rezyliencja. Jak ukształtować fundament spokoju, siły i szczęścia”, wydanej przez Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, jest procesem dostosowywania się człowieka do zmiennych okoliczności zewnętrznych, a także zdolnością do radzenia sobie w sytuacjach trudnych. Hanson podkreśla, że rezyliencja sprzyja profilaktyce problemów psychicznych i chorób, umożliwiając nam funkcjonować w społeczeństwie i dając poczucie bezpieczeństwa w różnych obszarach życia.
Siła rezyliencji
Rozwój wewnętrznej siły, inaczej określanej jako rezyliencja, opiera się na zdolności przystosowania się do zmieniających okoliczności i pokonywania przeszkód życia codziennego. To nie tylko umiejętność radzenia sobie z trudnymi emocjami, ale również budowanie odporności na stres i przeciwności. W tym procesie kluczowe jest zrozumienie swoich potrzeb, zarówno psychicznych, jak i emocjonalnych.
Praktykowanie ćwiczeń, które wzmacniają tę zdolność, takich jak techniki oddechowe czy regularne aktywności fizyczne, to skuteczne sposoby na osiągnięcie lepszego dobrostanu. Poprzez te działania zwiększamy naszą odporność psychiczną, co pozwala na lepsze zarządzanie reakcjami w sytuacjach stresowych i wyzwaniowych.
Dodatkowo, praktyka uważności pomaga w osiągnięciu większej świadomości swoich emocji i reakcji, co jest niezbędne do efektywnego radzenia sobie z lękowymi stanami. Ucząc się, jak kontrolować swoje reakcje i emocje, możemy stopniowo budować silniejszą i bardziej elastyczną odporność psychiczną.
Zarządzanie stresem i emocjami — odporność psychiczna
Kluczowym aspektem w budowaniu odporności psychicznej jest efektywne zarządzanie stresem i emocjami. Uważność i współczucie odgrywają tutaj istotną rolę, pozwalając na głębsze rozumienie i akceptację własnych doświadczeń emocjonalnych. Zamiast unikać czy tłumić silne emocje, ważne jest, aby nauczyć się je rozpoznawać i odpowiednio na nie reagować. Z jednej strony więc nie tłumimy emocji – pozwalamy sobie je poczuć i akceptujemy to, że się pojawiają. Rozwijamy tym samym współczucie dla siebie, czyli nie obwinianie się za nieprzyjemne stany emocjonalne. Ten istotny krok pozwala nam przejść przez trudne wydarzenia i w dalszej kolejności działać w najbardziej adekwatny sposób. W tym procesie budujemy prawdziwą odporność psychiczną.
Techniki oddechowe, często rekomendowane w ramach praktyk uważności, są skutecznym narzędziem w redukcji natychmiastowego napięcia i pobudzenia. Regularne ich stosowanie może znacząco przyczynić się do zwiększenia odporności na stres, dając jednocześnie poczucie większej kontroli nad emocjami. Świetnie tutaj sprawdzi się też medytacja, o której więcej możecie przeczytać w innym moim wpisie: https://oliwiaklonowska.pl/medytacja-dla-poczatkujacych-poradnik/
Rozwijanie tych umiejętności pozwala na budowanie siły rezyliencji, która jest niezbędna do stawiania czoła codziennym wyzwaniom i przeciwnościom losu. Poprzez praktykę i cierpliwość można osiągnąć znaczącą zmianę w sposobie reagowania na stresujące sytuacje, co przekłada się na ogólny dobrostan i jakość życia. Zarządzanie emocjami polega więc na uważności na to, co czujemy. Dajemy sobie to poczuć i akceptujemy ten stan. Dzięki temu emocje zaczynają nas samoistnie opuszczać a my stajemy się silniejsi, ostatecznie jest w nas więcej wewnętrznego spokoju. Korzystając z technik oddechowych, czy medytacji wprowadzamy do swojego życia więcej cierpliwości i spokoju, który zaczyna być naszą codziennością. To, co denerwowało lub stresowało nas do tej pory traci na sile i przestaje mieć pierwotne znaczenie.
Jak wzmacniać rezyliencję? Ćwiczenia i narzędzia
Budowanie odporności psychicznej wymaga praktycznego podejścia. Jednym z kluczowych elementów są ćwiczenia skupiające się na zarządzaniu stresem i wzmacnianiu rezyliencji. Forrest Hanson, współautor książki na temat rezyliencji, podkreśla znaczenie różnorodnych technik, które mogą być stosowane w codziennym życiu. Dzięki nim możliwe jest osiągnięcie wyższego poziomu odporności psychicznej.
Praktyki te obejmują zarówno wcześniej wspomniane ćwiczenia oddechowe, jak i aktywności fizyczne, które przyczyniają się do zdrowia zarówno ciała, jak i umysłu. Rick Hanson poświęca w swojej książce wiele miejsca na opis wielu różnych technik wspomagających budowanie rezyliencji. Możemy tam znaleźć m.in. pracę z ciałem jako sposób na wewnętrzną równowagę. Regularne ćwiczenia fizyczne nie tylko poprawiają zdrowie fizyczne i kondycję naszego ciała, ale również przyczyniają się do lepszego radzenia sobie ze stresem, rozładowywania nagromadzonego w ciele napięcia, co wpływa na tzw. “szczęśliwy mózg”. Utrzymywanie minimalnej aktywności fizycznej przekłada się na zdrowie naszego mózgu, a więc też ostatecznie na nasze samopoczucie.
Ponadto, zrozumienie, czym jest rezyliencja, pomaga w stosowaniu tych technik w sposób bardziej świadomy i celowy. Jest to proces dostosowywania się człowieka do zmieniających się warunków. Taką umiejętność możemy nabywać gdy stykamy się z nowymi doświadczeniami, zadaniami czy nawet osobami. Każda nowa sytuacja, na jaką będziemy się wystawiać w kontrolowanych warunkach, będzie sprzyjała budowaniu rezyliencji. Każdy mały krok, w którym coś co jest nowe i nieznane, uda nam się jest kolejną cegiełką budowy naszej odporności psychicznej. Nie bój się więc nowych wyzwań, realizacji zadań choć odobine lepiej niż dotychczas – nawet podniesienie na siłowni o jeden raz więcej ciężaru buduje naszą rezyliencje w praktyce.
W codziennym życiu można również stosować techniki zarządzania emocjami, które pomagają w radzeniu sobie z wyzwaniami i trudnościami. Ćwiczenia te przyczyniają się do zdolności adaptacji do otoczenia i lepszego radzenia sobie z przeciwnościami losu, co z kolei wzmacnia poczucie szczęścia i ogólnego dobrostanu. Dzięki wspomnianym w poprzednim akapicie technikom oddechowym możemy także obniżyć stres w codziennym życiu. Wiemy dobrze, że stres wpływa negatywnie na wszelki funkcje poznawcze, więc już ta drobna zmiana może niesamowicie podnieść nasz komfort życia.
Rezyliencja a problem zdrowia psychicznego
Zdrowie psychiczne jest ściśle powiązane z poziomem rezyliencji, jaką posiadamy. Termin ‘rezyliencja’ pojawił się w psychologii w połowie XX wieku i od tamtej pory jest intensywnie badany w kontekście zdrowia psychicznego. Wykazywanie się wysoką rezyliencją pomaga w efektywnym radzeniu sobie z wyzwaniami życiowymi, co z kolei przyczynia się do lepszego stanu psychicznego.
Rick Hanson w swojej książce podkreśla, że budowanie rezyliencji poprzez świadome dbanie o zdrowie psychiczne i stosowanie odpowiednich ćwiczeń może skutecznie przeciwdziałać rozwojowi zaburzeń psychicznych. Dzięki temu rezyliencja staje się narzędziem umożliwiającym stawianie czoła trudnym sytuacjom bez negatywnego wpływu na dobrostan psychiczny. Kiedy zajmujesz się swoim zdrowiem psychicznym, zwrócenie uwagi na wzmacnianie rezyliencji będzie z pewnością wzmacniało ten proces.
Rezyliencje budują także spotkania terapeutyczne. W nurcie terapii skoncentrowanej na rozwiązaniach (TSR), jednym z podstawowych zasad terapeuty jest właśnie budowanie rezyliencji swoich klientów. Dzieje się to poprzez wzmacnianie zasobów i wprowadzanie drobnych zmian do życia klienta, dzięki czemu może on w bezpiecznych warunkach, korzystając ze wsparcia, budować swoją odporność psychiczną, wiarę w siebie i swoją sprawczość. Kiedy jesteśmy pewni siebie i wiemy, że w każdych okolicznościach damy sobie radę, odpowiednio zarządzamy emocjami i dajemy sobie samowspółczucie – żadne wyzwanie nie stanowi dla nas problemu.
Radzenie sobie z przeciwnościami, zdolność adaptacji do otoczenia i umiejętność radzenia sobie w sytuacjach stresowych stają się kluczowe szególnie w dzisiejszym świecie – zarówno w życiu prywatnym, jak i zawodowym. Dzięki rozwijaniu tych umiejętności, osoby z wysokim poziomem rezyliencji mogą skuteczniej przeciwdziałać negatywnemu wpływowi stresu na swoje zdrowie psychiczne, działają skuteczniej i przede wszystkim odznaczją się wyższym poziomem zadowolenia z życia.
Rezyliencja w życiu zawodowym
Zdolność radzenia sobie w trudnych sytuacjach, często określana z angielskiego resilience, jest kluczowa w stawianiu czoła wyzwaniom życiowym. Ta umiejętność lub proces dostosowywania się do zmieniających okoliczności pozwala na efektywne zarządzanie przeszkodami, które napotykamy na codziennej drodze życia. Ta umiejętność pozwala zachować spokój niezależnie od okoliczności ale także stała się niesamowice cenną umiejętnością na rynku pracy.
Działanie szkodliwych czynników, takich jak chroniczny stres, może znacząco osłabić naszą zdolność do radzenia sobie z wyzwaniami ale także obniża naszą efektywność i sprawia, że podejmowane decyzje mogą być mniej adekwatne do rzeczywistej sytuacji. Dlatego tak ważne jest dbanie o siebie zarówno na poziomie psychicznym, jak i fizycznym także w kontekście zawodowym. Umięjętność radzenia sobie ze stresem, zarządzania emocjami i dostosowania się do zmieniających się warunków i potrzeb rynkowych są kluczowymi elementami przewagi na rynku pracy. Wspieranie tej zdolności poprzez odpowiednie ćwiczenia i techniki to nie tylko sposób na przetrwanie trudnych chwil, ale także na wzrost i rozwój osobisty.
Podsumowanie: Utrzymanie i rozwój rezyliencji
Rozwijanie wewnętrznej wytrzymałości, znanej szerzej jako rezyliencja, jest procesem ciągłym i wymagającym świadomego zaangażowania. Rezyliencja – ćwiczenia dedykowane rozwijaniu tej zdolności są kluczowe, aby utrzymać i rozwijać odporność na trudności życiowe. W swojej książce Rick Hanson dostarcza przejrzysty i wyczerpujący poradnik zawierający praktyki i metody, które służą umacnianiu tej wewnętrznej siły – zachęcam do zapoznania się z całą lekturą i jego podejściem.
Wśród tych metod znajdują się techniki, które koncentrują się na umiejętności radzenia sobie w trudnych sytuacjach oraz dbaniu o zdrowie fizyczne, co jest nierozerwalnie związane z naszą odpornością psychiczną. Nie możemy więc odrywać pracy umysłowej i wsparcia terapeutycznego od dbania o nasze ciało i aktywność fizyczną. Wyzwania życiowe, które napotykamy na codziennej drodze, wymagają elastyczności i zdolności do szybkiego dostosowywania się do zmieniających się okoliczności i właśnie to daje nam rezyliencja.
Administratorzy programów rozwoju osobistego i trenerzy umiejętności osobistych podkreślają znaczenie regularnego stosowania ćwiczeń z zakresu psychologii czy treningu mentalnego. Te ćwiczenia nie tylko wzmacniają naszą odporność przed wszelkimi przeciwnościami losu, ale również budują pewność siebie i spokój ducha.
Z pewnością każdy dzień, wyzwanie zawodowe stanowią doskonałą okazję do praktykowania i rozwijania rezyliencji. Podsumowując, dbanie o zdrowie fizyczne, stosowanie się do rad zawartych w przewodnikach, takich jak książka Ricka Hansona, i regularne praktykowanie ćwiczeń zwiększających odporność psychiczną są kluczowe w budowaniu i utrzymaniu rezyliencji. Ta zdolność radzenia sobie w trudnych sytuacjach i dostosowywania się do zmieniających się warunków życiowych jest nieoceniona w codziennej drodze życia każdego z nas.
